Ryszard Krynicki laureatem Międzynarodowej Nagrody Literackiej im. Herberta 2015
Informacja prasowa
Warszawa, 9 marca 2015 r.
Ryszard Krynicki
polski poeta, tłumacz i wydawca laureatem
Międzynarodowej Nagrody Literackiej im. Zbigniewa Herberta 2015
Warszawa, 9 marca 2015 r. Fundacja im. Zbigniewa Herberta ogłosiła laureata
Międzynarodowej Nagrody Literackiej im. Zbigniewa Herberta 2015. Uhonorowano nią
Ryszarda Krynickiego – wybitnego polskiego poetę, tłumacza wierszy m.in. Paula Celana,
współtwórcę Wydawnictwa a5.
„Wiadomość, że zostałem laureatem Nagrody Zbigniewa Herberta, i to po tak świetnych
poetach jak William Stanley Merwin oraz Charles Simic – niezmiernie mnie zaskoczyła. Nadal
trudno mi w to uwierzyć, nie czuję się godny, ale jestem bardzo wzruszony, i bardzo
szczęśliwy” - powiedział Ryszard Krynicki na wieść o otrzymaniu Nagrody. „W dniu tak
radosnym wspominam inny szczęśliwy dzień w swoim życiu, kiedy niemal równe 40 lat
temu, w lutym 1975 r. w Poznaniu, w czasie trwającego w tym mieście oficjalnego Zjazdu
ZLP, w mieszkaniu moich przyjaciół Anny i Stanisława Barańczaków, z rąk Zbigniewa
Herberta otrzymałem – równie niespodziewanie – niezależną Nagrodę Poetów, ufundowaną
przez kilkanaścioro polskich poetów z inicjatywy Zbigniewa Herberta i Antoniego
Słonimskiego. Traktowałem wtedy to wielkie wyróżnienie przede wszystkim jako gest
solidarności z twórcą skazanym przez władze na milczenie. Dziękuję znakomitym poetom
z jury Nagrody Zbigniewa Herberta, dziękuję Fundacji Jego Imienia, dziękuję losowi za ten
jeszcze jeden niespodziewany dar – bo przecież wielką nagrodą było dla mnie przede
wszystkim to, iż dane mi było w swoim życiu spotkać Zbigniewa Herberta”.
Urodzony w 1943 r. Ryszard Krynicki, debiutował w 1968 r. zbiorem o charakterystycznym
tytule „Pęd pogoni, pęd ucieczki”. Poetycka dykcja poety zmieniała się przez dziesięciolecia.
Ewoluowała od gwałtowności i niepokoju po medytacyjne skupienie
i ascetyczność. U podstawy przemian leży osobowość pisarza, jego duchowa żarliwość,
odrębność, sprawiająca, że – w poszukiwaniu prawdy słów
i z przekonaniem o konieczności oddania ich na służbę dobra – wielokrotnie wybierał
poetyckie milczenie. Ciszę. Ryszard Krynicki wydał ponad 15 tomów poezji.
W ostatnich latach opublikował między innymi zbiór wierszy „Kamień, szron”, wybory
„Wiersze wybrane” i „Przekreślony początek” oraz „Haiku. Haiku mistrzów”.
Międzynarodowa Nagroda Literacka im. Zbigniewa Herberta to wyróżnienie na polu
literatury światowej – przede wszystkim w dziedzinie poezji. Przyznawana jest od 2013 r. za
wybitne dokonania artystyczne i intelektualne, nawiązujące do idei, które przyświecały
twórczości Zbigniewa Herberta – autora „Pana Cogito”, „Raportu
z oblężonego Miasta” czy tomu esejów „Barbarzyńca w ogrodzie”.
Tegorocznego laureata Nagrody wskazało siedmioosobowe, międzynarodowe jury,
w skład którego weszli poeci, eseiści, tłumacze i wydawcy: Lidija Dimkovska
(Macedonia/Słowenia), Edward Hirsch (USA), Michael Krüger (Niemcy), Jarosław
Mikołajewski (Polska), Mercedes Monmany (Hiszpania), Agneta Pleijel (Szwecja) oraz Tomas
Venclova (Litwa/USA).
Jarosław Mikołajewski, poeta i tłumacz, uzasadniał: „Międzynarodowe jury wskazało
Ryszarda Krynickiego jako zwycięzcę III edycji Nagrody im. Zbigniewa Herberta
w uznaniu najwyższej ambicji słowa, uczciwości w dociekaniu prawdy i źródeł braterstwa
stworzeń. W szacunku dla długiej poetyckiej drogi, która od językowego eksperymentu
i wyczulenia na społeczne problemy poprowadziła go do przejmującej empatii wobec
wszystkiego, co istnieje, od obrazowego poematu do małomównego wiersza, w którym poeta
skrywa się za tym, co jest większe od niego”.
Edward Hirsch, amerykański poeta, tegoroczny Przewodniczący jury, dodał: „Krynicki
odpowiedział na przesłanie Zbigniewa Herberta, tworząc poezję na najwyższym poziomie
powagi, dążącą do kondensacji i ascezy. Nie stroniąc od wyraźnego zaangażowania, oparła się
ona temu, co Herbert nazwał »bełkotem z trybuny«, »czarną pianą gazet«, zmierzając – zgoła
przeciwnie – do języka nieledwie sakralnego. Zwłaszcza we wczesnym etapie swojej
twórczości jest przy tym Krynicki tzw. poetą lingwistycznym, którego wyrafinowany język
stawia opór ideologicznej »nowomowie«, oficjalnym frazom i uczuciom, zadekretowanym
przez komunistyczne władze”.
Werdykt Jury komentowała także Katarzyna Herbert, wdowa po Poecie: „Jestem całkowicie
pewna, że sam Herbert byłby szczęśliwy, dowiadując się, że to Ryszard Krynicki został
laureatem nagrody jego imienia. Od chwili, gdy poznali się osobiście,
a było to ponad 40 lat temu, mój mąż cenił twórczość Ryszarda i jego postawę obywatelską,
moralną, a zarazem miał do niego stosunek nieledwie ojcowski –
z powodu duchowego podobieństwa połączyła ich głęboka przyjaźń. Nie przypadkiem jeden
z jego wierszy jest listem, adresowanym do Krynickiego. Ja sama niezmiernie szanuję
poetycką konsekwencję Ryszarda, bardzo też jestem wdzięczna za to, że wiersze Zbigniewa
Herberta znalazły przystań, opiekę najlepszą z możliwych w Wydawnictwie a5, zbudowanym
przez Krystynę i Ryszarda Krynickich”.
„Można powiedzieć, że ta nagroda jest dopełnieniem czy zwieńczeniem długiej drogi, jaką
przebyli wspólnie Zbigniew Herbert i Ryszard Krynicki. Na samym jej początku, u progu lat
70. jest krytyka, jakiej twórczość Herberta poddali wstępujący wtedy do życia literackiego
poeci pokolenia zwanego Nową Falą. Bardzo szybko jednak Herbert staje się dla Krynickiego
kimś osobiście fundamentalnie ważnym, mistrzem, wzorem tyleż poetyckim, co moralnym,
czego liczne ślady odnaleźć można łatwo w jego twórczości, choćby wskazując wiersze wprost
przywołujące »Mistrza, / Pana Cogito, / Księcia Poetów«. Przypomnijmy wreszcie trud, jaki
Krynicki – edytor włożył w odcyfrowywanie rękopisów Herberta, dzięki czemu mógł powstać
jego tom »Wierszy rozproszonych«” – mówił Andrzej Franaszek, krytyk, sekretarz jury
Nagrody.
„Wiadomość o tym, kto jest kolejnym laureatem Nagrody im. Zbigniewa Herberta sprawiła
mi wielką radość. Cieszę się, że jurorzy postanowili w tym roku uhonorować twórcę
z naszego kraju, niejako przypominając, że dzięki takim pisarzom jak Miłosz, Herbert,
Różewicz czy Wisława Szymborska – polska poezja znalazła się w samym centrum
współczesnej literatury światowej. Także twórczość ich następców jest dziś obecna w świecie,
co wiem doskonale także dlatego, że Instytut Książki wspiera przekłady polskiej literatury.
Ale wybór Ryszarda Krynickiego ma dla mnie również znaczenie osobiste: znam go, szanuję
i podziwiam od naprawdę wielu już lat. Myślę, że jego wielokrotnie ponawiane wyznanie
wiary w siłę prawdy i dobra powinno być dla nas wszystkich życiowym drogowskazem
i zobowiązaniem” – podsumował dobitnie Grzegorz Gauden, dyrektor Instytutu Książki.
Uroczystość wręczenia Nagrody laureatowi odbędzie się 12 maja 2015 r. w Teatrze Polskim
w Warszawie. Nagrodę ufundowaną przez PKN ORLEN – Sponsora Międzynarodowej
Nagrody Literackiej im. Zbigniewa Herberta – stanowi statuetka oraz czek na 50 tysięcy
dolarów amerykańskich.
Projekt Nagrody im. Zbigniewa Herberta otrzymał dofinansowanie ze środków Ministra
Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Partnerami Fundacji im. Zbigniewa Herberta są:
Biblioteka Narodowa, Instytut Adama Mickiewicza oraz Teatr Polski im. Arnolda Szyfmana
w Warszawie.
Więcej informacji o Międzynarodowej Nagrodzie Literackiej im. Zbigniewa Herberta:
· www.fundacjaherberta.com
· www.facebook.com/FundacjaHerberta
Kontakt dla mediów:
Iwona Buks, PRIMUM PR, Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript., 506 428 201
Paulina Pacyk, PRIMUM PR. Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript., 793 361 990
